İSTANBUL’DA BİLETİN DOĞUŞU
İstanbul’da toplu taşımanın miladı olarak görülen Dersaadet Tramvay Şirketi’ne ait atlı tramvaylar ile biletin İstanbul’daki serüveni başladı. Atlı tramvaylarda kullanılan biletlerin renkleri, gidilecek mesafeye göre farklılık göstermekte olup seyahat ücretleri 10 ila 40 para arasında değişmekteydi.
DÜNYANIN EN ESKİ İKİNCİ METROSU ‘KARAKÖY TÜNEL’ JETONLARI
Açılışı 1875 yılında yapılan dünyanın en eski ikinci metrosu olan Karaköy Tünel’de kullanılan ilk jetonlar, 10 para değerinde satışa sunulmuştu.
6 ŞUBAT 1890
Şirket-i Hayriye vapurlarında biletsiz seyahate müsaade edilmemesine dair yazı
DERSAADET TRAMVAY ŞİRKETİ ÜCRETSİZ SEYAHAT KARTI (OSMANLICA, FRANSIZCA, RUMCA)
Polis memurları için düzenlenmiş ücretsiz seyahat kartlarında; kimin adına düzenlendiği, geçerlilik süresi, kullanım koşul ve kuralları ile usulsüzlük durumunda şirketin ne gibi yaptırımlara sahip olduğu gibi bilgiler yer almaktaydı.
OSMANLI SEYR-İ SEFAİN İDARESİ (DENİZCİLİK İŞLETMESİ) ÖĞRENCİ PASOSU
Denizcilik işletmesi tarafından öğrencilere verilen pasonun sağ yüzünde öğrencinin damgalı fotoğrafı yer alırken, sol yüzünde kişisel bilgiler yer almaktadır.
1923 YILINA AİT EMNİYET GÜCÜ MENSUPLARINA VERİLEN PASO ÖRNEĞİ
Paso, İstanbul Kumandanlığı tarafından mühürlenip kullanıcının kişisel bilgileri (ismi, sicil numarası ve vazifesi) el yazısı ile doldurulmaktaydı.
ÜSKÜDAR-KADIKÖY HALK TRAMVAYLARI ŞİRKETİ BİLETLERİ
Biletin ön yüzünde ayın günlerini temsilen rakamlar ve durak isimleri bulunmaktadır.
İSTANBUL TRAMVAY ŞİRKETİ’NE AİT BİLET
Bilet üzerinde mevki, ücret bilgileri ve biletin kullanımına dair yasal uyarılar yer almaktadır.
1939-1940 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILINA AİT ŞAHSA MAHSUS YÜKSEK MEKTEP TALEBE KARTI
Dört sayfadan oluşan öğrenci pasosunda; durak bilgileri, paso sahibinin fotoğrafı, mektebin kaşe imzalı yoklaması, Umum Müdürlüğü’nün pul ve kaşesi, ücret ve paso talimatnamesi yer almaktaydı.
TÜNEL ve TRAMVAY ASKERİ PERSONEL, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ, SİVİL BİLET ÖRNEKLERİ
Tramvay biletlerinin üzerinde biletçinin işaretleyerek gidilecek mesafeyi belirlediği kutucuklar yer alırken, tünel biletlerinin üzerinde tünel görseli bulunmaktaydı.
OTOBÜS BİLETLERİ 1960’LAR
1960 yılı Taksim Meydanı’nda bir otobüs biletçisi ve o tarihe ait biletler
OTOBÜS BİLETLERİ 1970’LER
1970’lerin başlarında biletler halen damgasız olarak basılmakta ve kullanılmaktaydı. Biletlerin üzerinde fiyatları ve seri numaraları bulunmaktaydı.
1977 BİLETLİ DÖNEME KISA BİR ARA
1970’lerin sonlarında artan şehir nüfusuna bağlı olarak toplu taşımadaki yükün giderek artması sonucu bilet ve biletçili sistem, otobüs kapı önlerinde ve duraklarda uzun kuyrukların oluşmasına neden olmuştur. Bu duruma çözüm olarak bilet ve biletçi yerine şoförün yanındaki kumbaraya para atılan bir sistem geliştirilmiştir.
OTOBÜSLERDE NAKİT PARA UYGULAMASINA SON VERİLMESİ
1 Kasım 1980 tarihinden itibaren otobüslerde yolculuk bedeli olarak para toplama uygulamasından kağıt bilet uygulamasına geçildi. Kısa bir süre devam eden kumbaralı sistemle nakit para uygulaması kaldırılarak, damgalı kağıt bilet dönemine geçilmiştir.
MAVİ KART 1 NİSAN 1980 TARİHİNDE YENİ BİR ABONMAN SİSTEMİ OLARAK KULLANIMA SUNULMUŞTUR
Kimlik sabit kalmakla birlikte her ayın birinci ile beşinci günleri arasında aylık kuponlar bedeli karşılığında alınır, kartın ön yüzüne yapıştırılır ve bir ay boyunca yolculuk edilirdi.
AKBİL DEVRİ BAŞLIYOR
1994 yerel seçimleri sonucunda seçilen dönem İBB Başkanı şimdiki T.C. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan elektronik biletle ilgili ilk çalışmaları başlatmıştır. Görevinin ilk yılında İstanbul’un ve Türkiye’nin ilk elektronik toplu ulaşım bileti olan ‘akıllı bilet’ Akbil’i pilot uygulama olarak bazı otobüs hatlarında test ettirmiştir. Bu testlerin akabinde 2 Nisan 1995 tarihinden itibaren Akbil, İDO’dan başlayarak metro, İETT, ÖHO, Şehir Hatları ve Banliyö Tren Hatlarında yaygınlaştırılmıştır. Bu çalışmalar ile toplu taşıma ödeme sistemlerinde dijital döneme ilk adım atılmıştır.
KAĞIT BİLETLER 1990’LI YILLAR
1990’ların sonlarına doğru biletlerin basım kalitesi arttırıldı.
MAVİ KART AKBİL ENTEGRASYONU
Mavi Kart uygulaması Akbil döneminde Mavi Akbil'e dönüşmüştür.
İNDİRİMLİ ÖĞRENCİ AKBİLİ
Öğrenci kimliğine ait bilgiler Akbil ile birleştirilerek kullanıma sunulmuştur.
TOPLU TAŞIMADA NFC TEKNOLOJİSİYLE SINIRLI KULLANIMLI ELEKTRONİK BİLET DÖNEMİ BAŞLIYOR
İstanbulkart’ın altyapısını oluşturan dijital dönemin ilk adımları bu elektronik biletlerle başlamıştır. 5 tam geçiş hakkı sağlayan bu ilk sınırlı kullanımlı elektronik biletler 1 Ocak 2008’de kullanıma sunulmuştur.
2009 İSTANBULKART'IN ÇIKIŞI
Akbil’in yerini alacak olan ve NFC teknolojisi kullanılan ‘şehir yaşam kartı’ İstanbulkart ilk kez kullanıma sunuldu. Dijital döneme geçiş, İstanbulkart ile ivme kazanmıştır.
SINIRLI KULLANIMLI BİLETLER
Sınırlı kullanımlı biletlerin çeşitlendirilmesiyle Özel Halk Otobüsleri de dahil olmak üzere toplu taşımada nakit para uygulaması kaldırıldı. Bu biletler, İstanbulkart’a sahip olmayanlara ulaşım imkanı sağladığı gibi üzerinde yer alan İstanbul görselleriyle bir ‘Anı Kart’ işlevi de görmektedir.
AKBİL YERİNİ İSTANBULKART'A BIRAKIYOR
Akbil’in ‘tom’ (Touch on Memory/Dokunmatik Bellek) teknolojisi ile başlayan dijitalleşme yolculuğu, NFC teknolojisine sahip İstanbulkart ile devam etti. İstanbulkart, temassız özelliği sayesinde kullananlar tarafından hızla benimsendi. Bir süre daha Akbil kullanımına devam edilmesinin ardından 1 Ocak 2015 tarihinde Akbil tamamen kullanımdan kaldırıldı.
İSTANBULKART ŞİMDİ CEPTE!
Mobil uygulamaların hayatın her alanında sağladığı kolaylıkları İstanbulkart sahiplerine de sunabilmek için her an her yerde yükleme yapabilme, bakiye görüntüleyebilme, hesap hareketlerini inceleyebilme, kişiselleştirebilme, yükleme ve harcama noktalarını harita ile bulabilme imkanı sağlayan İstanbulkart Mobil Uygulaması 23 Ocak 2018 tarihinde yayınlandı.
BİLETTEN ELEKTRONİK PARAYA
İnsanların kolayca seyahat edebildiği gibi ödemelerini de kolayca yapabildikleri, içerisinde QR ile ödeme teknolojilerinin yanı sıra dijital İstanbulkart ve dijital hesap barındıran, yeni İstanbulkart Mobil Uygulama’nın hizmete sunulması planlanmaktadır.
